Door Mandy van den Dolder, Holistisch Therapeut bij CompleetZijn
Iedere dag stroomt er een eindeloze stroom gedachten door je hoofd. Soms zijn het vrolijke gedachten zoals: “Wat was die lunch gezellig!” Maar vaak sluipen er ook minder fijne gedachten binnen: “Waarom lukt het me nooit om op tijd te komen?” Wat veel mensen niet beseffen, is dat deze gedachten niet alleen je stemming bepalen, maar ook een flinke invloed hebben op je brein en lichaam. Laten we eens kijken hoe dat werkt en hoe je het kunt omdraaien.
Wat gebeurt er als je negatief denkt?
Laten we beginnen met een simpel voorbeeld: je zit in de auto, in de file, en ineens denk je: “Wat een waardeloze dag, ik kom nooit op tijd.” Je voelt je meteen gestrest en gefrustreerd. Dit gebeurt omdat je brein bij elke gedachte direct chemische stoffen vrijlaat die je emoties beïnvloeden. Negatieve gedachten zoals deze zorgen ervoor dat je hersenen stresshormonen zoals cortisol aanmaken, waardoor je je nog slechter voelt. Het is een vicieuze cirkel: de gedachte veroorzaakt stress, en die stress maakt het moeilijker om helder te denken, waardoor je nóg negatiever gaat denken.
Een ander alledaags voorbeeld: stel dat je een presentatie moet geven op je werk. Je denkt: “Ik ga dit helemaal verpesten, iedereen zal zien hoe zenuwachtig ik ben.” Die gedachte stuurt onmiddellijk een stroom van angst door je lichaam. Je handen beginnen te trillen, je stem hapert, en je voelt de zweetdruppels op je voorhoofd. Dit zijn allemaal fysieke reacties op een negatieve gedachte. Je hersenen hebben je lichaam klaargemaakt om te vluchten, omdat ze geloven dat er gevaar dreigt – terwijl je alleen maar een presentatie moet geven.
Hoe negatieve gedachten je brein veranderen
Maar het blijft niet bij tijdelijke gevoelens van stress of angst. Negatieve gedachten kunnen zelfs je brein op lange termijn veranderen. Stel je brein voor als een bos vol wandelpaden. Elke keer dat je een negatieve gedachte hebt, loop je over hetzelfde pad, en hoe vaker je dat doet, hoe dieper het pad wordt. Uiteindelijk wordt het zo’n vast patroon dat je hersenen automatisch die weg inslaan, zelfs als je dat niet wilt. Dit kan leiden tot een constante negatieve mindset, waarbij het steeds moeilijker wordt om positief te denken.
Dit zie je vaak terug in je dagelijkse leven zonder dat je het doorhebt. Misschien herken je het wel: je hebt een slechte ervaring op je werk, zoals een klant die klaagt, en voordat je het weet, denk je: “Ik ben echt niet geschikt voor deze baan.” Die gedachte nestelt zich en verandert hoe je naar jezelf kijkt, niet alleen op je werk maar ook daarbuiten. Je zelfvertrouwen daalt, en je begint vaker te twijfelen aan je capaciteiten, zelfs in situaties waar je normaal gesproken sterk in bent.
Het domino-effect van negatieve gedachten
Negatieve gedachten hebben ook de neiging om andere negatieve gedachten aan te trekken. Stel je voor: je zit aan het ontbijt, en je morst koffie op je shirt. In plaats van het weg te lachen, denk je: “Natuurlijk gebeurt dit mij weer.” Die gedachte zet de toon voor de rest van je dag. Je blijft hangen in een negatieve spiraal, en elk klein dingetje lijkt opeens een groot probleem. Je voelt je opgejaagd, gefrustreerd, en voor je het weet, eindigt de dag met het idee dat niets goed ging.
Het wordt zelfs moeilijker om heldere beslissingen te nemen. Je hersenen zijn zo bezig met negatieve gedachten dat ze minder goed functioneren op het gebied van planning en zelfcontrole. Dit kan leiden tot impulsieve beslissingen, zoals snel iets ongezonds eten of snauwen naar iemand die het niet verdient. Hierdoor voel je je nog slechter, en het negatieve patroon herhaalt zich.
De link met je praktijk als holistisch therapeut
Dit patroon van negatieve gedachten is iets waar veel mensen mee te maken krijgen, ook degenen die een opleiding tot holistisch therapeut hebben afgerond. Stel je voor: je hebt je diploma in handen, je hebt alle kennis en tools om anderen te helpen, maar dan komen de gedachten. “Wat als ik niet goed genoeg ben?” of “Wat als ik iemand niet echt kan helpen?” Deze gedachten kunnen je verlammen, precies op het moment dat je klaar zou moeten zijn om in actie te komen.
Dit gebeurt omdat je brein dezelfde chemische stoffen vrijlaat die we eerder bespraken. Je hersenen zorgen ervoor dat je je onzeker en gestrest voelt, wat je ervan weerhoudt om daadwerkelijk mensen te gaan behandelen. Je begint te twijfelen aan alles wat je hebt geleerd, zelfs al weet je rationeel dat je klaar bent voor deze stap.
Hoe kun je dit patroon doorbreken?
Het goede nieuws is dat je negatieve gedachten kunt omkeren, maar het vereist wel wat oefening. Een belangrijke eerste stap is bewustwording. Begin je dag bijvoorbeeld met het opschrijven van een paar positieve gedachten, zoals: “Vandaag ga ik iets nieuws leren” of “Ik waardeer de kleine dingen in het leven.” Door bewust je aandacht te richten op positieve gedachten, geef je je brein een andere route om te volgen.
Neem een voorbeeld uit het dagelijks leven: je hebt net een fout gemaakt op je werk, en je eerste reactie is paniek. In plaats van te blijven hangen in het idee dat je het verpest hebt, probeer je de gedachte te vervangen door: “Fouten maken is menselijk, en ik leer hiervan.” Dit helpt je om niet alleen de fout recht te zetten, maar ook om je zelfvertrouwen te behouden.
Voor iemand die net zijn opleiding tot holistisch therapeut heeft afgerond, kan het helpen om je te herinneren aan waarom je deze weg bent ingeslagen. Je hebt gekozen om anderen te helpen, en dat betekent dat je waardevol werk doet. Het is normaal om zenuwachtig te zijn, maar laat die zenuwen je niet tegenhouden. In plaats daarvan, gebruik ze als motivatie om jezelf nog beter voor te bereiden.
Maak van je brein je bondgenoot
Door regelmatig je gedachten te controleren en bij te sturen, kun je je brein trainen om meer positieve en constructieve paden te volgen. Denk bijvoorbeeld aan een gewone dag in de supermarkt. In plaats van te stressen over de lange rij bij de kassa, gebruik je de tijd om dankbaar te zijn voor de vrije tijd die je hebt om boodschappen te doen. Of als je in de file staat, draai je je favoriete muziek op en maak je er een mini-concert van.
Het kost tijd, maar uiteindelijk kan je brein leren om deze nieuwe, positievere paden te kiezen. En hoe vaker je dat doet, hoe makkelijker het wordt om in moeilijke situaties de kalmte en helderheid te bewaren.
Het eindresultaat
Het belangrijkste om te onthouden is dat je gedachten krachtig zijn, maar jij hebt de controle. Je bent niet overgeleverd aan de grillen van negatieve gedachten. Door bewust te kiezen voor positieve gedachten en jezelf uit te dagen om negatieve gedachten te doorbreken, kun je je brein letterlijk herprogrammeren. Dit betekent niet dat je nooit meer een slechte dag zult hebben, maar het geeft je wel de tools om er beter mee om te gaan en sneller weer de positieve kant op te gaan.
Dus de volgende keer dat je merkt dat je vastzit in een negatieve gedachte, stop even, haal diep adem, en vraag jezelf af: “Is dit echt waar? En wat kan ik nu doen om mezelf te helpen beter te denken?” Of als je als holistisch therapeut twijfelt aan je capaciteiten, herinner jezelf eraan dat je deze weg niet voor niets bent ingeslagen. Je hebt de kennis, de vaardigheden, en het hart om anderen te helpen. Zet die eerste stap, vertrouw op jezelf, en laat je brein je bondgenoot worden in plaats van je vijand.