Het is tijd om voor jezelf te kiezen

Door Mandy van den Dolder, Holistisch Therapeut bij CompleetZijn

Pleasen lijkt vaak op het eerste gezicht een positieve eigenschap: je wil anderen helpen, je hebt aandacht voor hun behoeften, en je doet wat je kunt om een fijne sfeer te creëren. Maar als je dieper kijkt, zie je dat pleasen juist voortkomt uit een eigen behoefte: de wens om goedkeuring te krijgen van anderen. Dit onbewuste verlangen kan ongezond zijn en leidt er vaak toe dat je jezelf wegcijfert en je eigen grenzen overschrijdt.

Waarom pleasen niet gezond is

De belangrijkste reden waarom pleasen ongezond is, is dat het meestal voortkomt uit angst en een onderliggend gevoel van minderwaardigheid. Wanneer je jezelf voortdurend aanpast om de ander niet teleur te stellen, zeg je onbewust tegen jezelf dat jouw behoeften en verlangens minder belangrijk zijn. Je probeert ruimte te maken voor anderen, maar wat jij nodig hebt, blijft vaak op de achtergrond.

Dit gedrag heeft gevolgen voor je eigenwaarde: je leert dat jouw mening er niet toe doet en dat je alleen waarde hebt als anderen tevreden zijn. Dit is een ongezonde manier van denken, want je eigenwaarde zou niet afhankelijk moeten zijn van de goedkeuring van anderen. En hoewel het prima is om rekening te houden met de wensen van anderen, wordt pleasen problematisch wanneer je dit ten koste van jezelf doet.

De kenmerken van pleasen

Als je pleast, stel je vaak de wensen van anderen boven die van jezelf. Je wilt de ander niet teleurstellen, en dus pas je je aan, zelfs als dat betekent dat je je eigen behoeften negeert. Mensen die pleasen, hebben ook vaak moeite met het stellen en bewaken van grenzen. Je ziet dit gedrag vaak terug bij HSP’ers, die ook worstelen met het herkennen van hun eigen grenzen en het zeggen van ‘nee’.

Kenmerken van pleasen zijn onder andere:

  • Het negeren van je eigen verlangens in het voordeel van die van anderen.
  • Het constante gevoel van schuld als je iets voor jezelf kiest.
  • Het steeds maar weer verontschuldigen, zelfs wanneer het niet nodig is, wat ik het “sorry-syndroom” noem.
  • Een sterke behoefte om harmonie te bewaren, ook als dat betekent dat je jezelf tekort doet.

Bijvoorbeeld:

  • “Sorry, ik wil eigenlijk iets anders zeggen, maar ik wil je niet kwetsen.”
  • “Ik weet dat dit misschien een vreemde vraag is, maar…”
  • “Sorry, ik kan niet komen, ik moet het afzeggen…”
  • “Sorry, mag ik iets vragen…”

Waarom het tijd is om voor jezelf te kiezen

Het probleem van pleasen is dat je je eigen behoeften negeert en je steeds verder van jezelf afdrijft. Als je automatisch altijd de wensen van anderen voorop stelt, ga je over je eigen grenzen heen. Dit kan leiden tot gevoelens van frustratie, uitputting en zelfs emotionele uitputting, omdat je geen ruimte meer hebt voor jezelf.

Ironisch genoeg is het precies door voor jezelf te kiezen dat je anderen beter kunt helpen. Het bekende voorbeeld is de zuurstofmasker metafoor in vliegtuigen: je moet eerst je eigen zuurstofmasker opzetten, voordat je anderen kunt helpen. Als je niet goed voor jezelf zorgt, kun je op lange termijn niet voor anderen zorgen.

Waar komt pleasen vandaan?

Het is belangrijk om te begrijpen dat pleasen niet zomaar ontstaat. Het is een gedragspatroon dat je hebt aangeleerd, vaak al in je jeugd. Als kind heb je misschien geleerd om je aan te passen, omdat je afhankelijk was van de goedkeuring van je ouders of verzorgers. Het kan zijn dat je het gevoel kreeg dat je alleen ‘goed’ was als je voldeed aan de verwachtingen van anderen.

Dit gedrag kan dus als overlevingsmechanisme zijn ontstaan in een omgeving waar je je eigenwaarde niet op een gezonde manier hebt kunnen ontwikkelen. Maar het goede nieuws is: als je iets hebt aangeleerd, kun je het ook weer afleren. Dit vraagt om bewustwording en het onderzoeken van je onderliggende overtuigingen.

Vraag jezelf af:

  • Heb ik echt goedkeuring nodig van anderen om mezelf waardevol te voelen?
  • Mag ik mijn eigen wensen en behoeften op nummer één zetten zonder me schuldig te voelen?
  • Wat gebeurt er als ik kies voor mijn eigen welzijn in plaats van altijd voor anderen te zorgen?

De eerste stap naar verandering

Alles begint bij bewustwording. Als je je bewust wordt van je pleaser-gedrag, kun je gaan onderzoeken welke overtuigingen erachter zitten. Wat zou er gebeuren als je je eigen behoeften gaat respecteren en voor jezelf gaat kiezen? Het is tijd om te leren dat je niet hoeft te pleasen om geliefd of gewaardeerd te worden. Je bent al waardevol zoals je bent.

Kies ervoor om jezelf op de eerste plaats te zetten – het is tijd voor verandering!

Vind je jezelf nooit écht goed genoeg? Ontwikkel zelfliefde met deze stappen

Geschreven door Mandy van den Dolder, Holistisch Therapeut bij CompleetZijn

Vind je jezelf nooit écht goed genoeg? Ontdek hoe je zelfliefde kunt ontwikkelen en je leven kunt transformeren.

Het levenswerk van de in 2017 overleden Louise Hay was gericht op het helpen van mensen om van zichzelf te houden en zelfkritiek te vervangen door liefdevolle en positieve gedachten.

Stel je voor dat je een zaadje van een tomatenplant hebt. Je plant het in de aarde, verzorgt het met liefde en geduld, en wacht tot het ontkiemt. Wanneer het plantje eindelijk opkomt, roep je niet uit: “Je bent niet goed genoeg, je lijkt niet eens op een tomatenplant!” Nee, je volgt de groei met verwachting en zorg. Uiteindelijk pluk je de vruchten die je al had voorzien.

Dit voorbeeld van de tomatenplant weerspiegelt de filosofie van Louise Hay: wij verdienen ook geduld en liefdevolle zorg. Helaas geven we onszelf deze waardering en zorg niet altijd. Ergens diep van binnen voelen we ons vaak niet goed genoeg, ongeacht wie we zijn of wat we doen.

Je gedachten creëren je ervaringen

Louise Hay benadrukte dat onze kritische, beperkende en negatieve gedachten ons leven vullen met stress en onrust, terwijl ons bestaan ook liefdevol, vervullend en positief kan zijn. Onze gedachten creëren namelijk onze ervaringen.

Als je je eenmaal realiseert dat je gedurende de dag veel kritische, beperkende of negatieve gedachten over jezelf en je leven hebt, kun je je gedachten gaan veranderen. En als je dat doet, verandert alles.

Hoe begin je met het veranderen van je denken?

Volgens Louise Hay moet je klein beginnen. Zet kleine stappen en wees bereid om door te zetten. Elke keer dat je een hard oordeel over jezelf of je leven loslaat, open je jezelf voor de oneindige mogelijkheden die het leven je biedt.

Om jezelf te blijven motiveren, is het belangrijk om tijdens het veranderen van je denkgewoontes alert te zijn op elk klein wonder, elke positieve verandering in jezelf, in je leven of in de mensen om je heen. Dat stimuleert en motiveert. Merk op wanneer iemand behulpzaam is, of wanneer er iets meezit.

In het ‘nu’ blijven is ook een sleutelbegrip. Louise Hay zei: “Wat je toen hebt gedaan, wat anderen je misschien hebben aangedaan, het hoeft je toekomst niet te bepalen. Laat alles los, behalve de liefde. Het moment van nú is het moment waarop jij de macht hebt. Alleen jij kunt bepalen of je gedachten waar zijn of niet.”

Zo laat je negatieve gedachten los (over jezelf en over je leven)

Stap 1: Word je bewust van overtuigingen

Kies een onderwerp, zoals relaties, je lichaam, familie, geld of werk. Schrijf ongeremd op welke negatieve gedachten je erover hebt. Of monitor jezelf tijdens je dag, als dat gemakkelijker is. Voorbeelden zijn: “Ik heb een hekel aan mijn lichaam” of “Ik heb altijd geld tekort.”

Stap 2: Vervang negatieve gedachten

Kies voor elke gevonden negatieve overtuiging een vervangende positieve gedachte. Bijvoorbeeld: “Ik ben blij met mijn lichaam, want het brengt me waar ik wil” of “Er is altijd genoeg geld om in mijn behoeftes te voorzien.”

Stap 3: Gebruik positieve affirmaties

Kies één positieve gedachte die je aanspreekt, bijvoorbeeld omdat hij bij je dag of je behoefte past. Lees hem vandaag minstens tien keer of spreek hem uit. Zorg dat je niet kunt ontsnappen. Plak een post-it op de deur, zet een reminder in je telefoon of een notitie in je agenda.

Stap 4: Bemerk het kleine wonder

Herhaal de dag erna je affirmatie of kies een nieuwe. Sta steeds open voor subtiele verbeteringen in je humeur, je werk, je relaties, enzovoorts. Zulke ‘kleine wondertjes’ helpen je door te zetten totdat het vervangen van negatieve gedachten door positieve affirmaties een gewoonte is geworden.

Zelfliefde ontwikkelen is een reis van kleine stappen en voortdurende zelfzorg. Gun jezelf de tijd en geduld om te groeien, net zoals je dat zou doen met een teer tomatenplantje.